Tiến sỹ Howard Gardner của trường ĐH Harvard (Mỹ) đã giới thiệu về thuyết nhiều loại trí thông minh (multiple intelligence), và ông sắp xếp trí thông gồm 8 loại: ngôn ngữ & lời nói, toán & logic, hình ảnh & màu sắc, âm nhạc & nhịp điệu, cơ thể & vận động, giao tiếp với người xung quanh, giao tiếp với chính mình, vật chất & thiên nhiên.
Sự thật, không phải chỉ có 8 trí thông minh mà là có vô số trí thông minh, nhưng tiến sỹ Gardner sắp xếp vô số trí thông minh này vào 8 loại thường gặp nhất.
Điều cần nhấn mạnh ở đây là có những trí thông minh qúa hiếm hoi và không có nhiều cơ hội để áp dụng mà tạo ra tiền bạc cho nên người ta không nhắc đến hoặc không công nhận.
Ví dụ: Tôi từng nghe kể về một người ở New York, Mỹ, anh có khả năng cầm dao rạch một đường thẳng tắp, không cần thước hay khuôn. Khi hỏi tại sao anh ta có thể làm được như vậy thì anh giải thích rất logic và cặn kẽ. Chứng tỏ, đây không phải là thói quen từ luyện tập mà từ một loại thông minh rất kỳ lạ. Rõ ràng là trí thông minh của anh này không mang lại tiền bạc vì người ta có máy cắt thẳng như tay anh cắt rồi, đâu cần đến trí thông minh hiếm hoi của anh.
Điều tôi muốn nói ở đây là, bất kỳ ai trong chúng ta đều có một hay nhiều trí thông minh nào đó. Mỗi một con người đều có điểm mạnh và điểm yếu, do đó chúng ta phải sáng suốt để biết được điểm mạnh của mình mà sử dụng và điểm yếu của mình để tìm cách bổ sung.
Rất tiếc là lối giáo dục đại trà (mass education), giáo dục công cộng (public education) với những bài kiểm tra theo chuẩn chung (standard testing) đã vô tình làm cho đa số chúng ta hiểu lầm về sự độc đáo của mỗi một con người.
Khi một đứa trẻ không học giỏi trong trường, hay thi rớt bài thi chuẩn chung … ngay lập tức, bé mang danh hiệu học dốt, kém thông minh. Sự thật hoàn toàn ngược lại, trí thông minh của bé này không nằm trong những môn học được giới thiệu trong trường, cho nên nó không được biết đến để mà phát huy.
Hiểu được điểm mạnh và điểm yếu của mình sẽ giúp mình thoát khỏi sự phán xét bất công của xã hội, tạo cho mình sự tự tin cần thiết cho thành công và hạnh phúc của bản thân... Hiểu và tự tin về bản thân giúp chúng ta biết ai/điều gì/hoàn cảnh nào sẽ làm mình mất kiểm soát và môi trường nào sẽ thuận tiện cho thành công của mình. Chúng ta biết tận dụng điểm mạnh để thành công và không để điểm yếu cản trở.
Là cha mẹ, bạn là người quan trọng nhất của con, quan niệm của bạn về con, lời nói và hành động của bạn dành con sẽ quyết định sự hiểu biết của con dành cho chính mình. Nếu bạn cứ nghe theo chuẩn của xã hội rồi ép mình và con mình vào đó thì chính bạn đang làm thui chột một thiên tài do chính bạn sinh ra. Chính bạn làm cho con bạn tin rằng mình là người bất tài và vô dụng, trong khi bé có nhiều tài mà bạn không nhìn thấy hoặc không công nhận.
Hãy cởi mở mà tìm kiếm rồi công nhận những khả năng đặc biệt của con, và đừng quá lo lắng về điểm yếu của con bạn. Hễ là người thì ai cũng có điểm yếu cả, điều này cũng có nghĩa là ai cũng có điểm mạnh. Vì vậy, đừng tập trung vào điểm yếu mà lo lắng, hãy tập trung vào điểm mạnh của con bạn mà pháy huy.
Ths. Trần Thị Ái Liên
Bài liên quan đến Ths. Trần Thị Ái Liên: