Sinh năm 1964, ông lập gia đình năm 1993 và lập ra Amazon, hệ thống bán lẻ trên mạng vào năm 1994 nay đã trở thành tập đoàn kinh doanh trên mạng lớn nhất thế giới. Dù thế, ông luôn dành bữa ăn sáng để bắt đầu một ngày mới cùng gia đình với vợ và bốn con, ai cũng biết phải tránh giờ đó mới mời ông đi họp tại nhiệm sở nhé. Người vợ ông chuyên viết văn, dù bận thế nào ông cũng dành thời gian đọc bản thảo và là người hiệu đính và bình tác phẩm tâm đắc cho vợ. Người vợ cũng đồng hành cùng ông từ lúc hàn vi, cùng chia sẻ nỗi thăng trầm khởi nghiệp Amazon khi họ vừa cưới nhau được một năm. Ông may mắn được gia đình hạnh phúc và tuổi thơ trong sáng:
“Thủa nhỏ tôi thường về nghỉ hè với ông bà tại Texas. Buổi sáng, tôi giúp ông tôi sửa chữa máy móc nông nghiệp rồi tiêm thuốc phòng bệnh cho bò và giúp bà làm các việc trong nhà. Buổi chiều, chúng tôi cùng nhau xem các chương trình nghệ thuật trên tivi, đặc biệt là vở “Năm tháng của đời người”.
Suốt quãng đời tuổi thơ, tôi luôn mong đợi những ngày như thế. Tôi vô cùng yêu quý và kính trọng ông bà của mình. Tôi thầm cảm ơn số phận đã mang họ đến bên tôi, trở thành những người thân yêu nhất trong cuộc đời của tôi. Những buổi sáng với tiếng gõ leng keng của ông và tiếng thái gọt đồ ăn của bà luôn là miền ký ức trong trẻo đầy sức mê hoặc đối với tâm hồn tôi. Nhưng có một điều tôi không thích nhất chính là mùi thuốc lá, đặc biệt trong những lần du lịch. Tôi ngồi ở chiếc ghế sau xe và người lái xe đương nhiên là ông tôi. Còn bà tôi ngồi cạnh ông, bà thường không nói gì mấy và chỉ hút thuốc.
Ngay từ nhỏ tôi đã yêu thích những con số và thường tính toán tất cả mọi thứ trong cuộc sống, từ lượng dầu hoả đã tiêu hao cho đến chi tiêu mua gà vịt và cả hành tỏi, muối, tiêu. Một lần, khi coi quảng cáo về thuốc lá trên tivi, không giống như những bạn bè đồng lứa bị hấp dẫn bởi những hình ảnh nam nhân đầy thú vị, tôi quan tâm chi tiết mỗi điếu thuốc lá sẽ làm giảm vài phút tuổi thọ, chính xác là khoảng hai phút. Vì thế tôi quyết định làm phép tính với ý nghĩ để làm cho bà tôi tỉnh ra! Tôi để cả một ngày để quan sát bà tôi và tính xem mỗi ngày bà tôi hút mấy điếu thuốc, mỗi điếu thuốc hút mấy hơi, cuối cùng cũng tính được một con số hợp lý. Sau khi hoàn tất bài toán, khi ông tôi đang chở bà tôi và tôi trên đường, tôi kiêu ngạo tuyên bố cho bà tôi nghe: “Bà đang rít một hơi thuốc mỗi hai phút, tính ra tuổi thọ của bà sẽ bị giảm chín năm”.
Tôi tưởng là khả năng tính toán của mình sẽ nhận được lời khen rằng tôi thông minh lắm nhưng thực tế hoàn toàn trái với điều tôi nghĩ. Bà nội tôi bật khóc, còn ông tôi đang chăm chú lái xe, bỗng đột ngột đánh xe vào hè rồi dừng xe lại. Ông xuống xe, mở cửa và hướng mắt bảo tôi xuống xe.
Tôi bàng hoàng tự hỏi liệu tôi đã gây ra tội gì hay sao? Ông nội tôi là một người trí tuệ và điềm tĩnh. Ông chưa bao giờ nặng lời với tôi. Hay là ông muốn tôi phải xin lỗi bà tôi?
Trong đầu tôi quay cuồng với các suy nghĩ và không ngừng lo lắng về điều sắp xảy ra. Ông nội nhìn sâu vào mắt tôi, trầm ngâm một lát sau đó nhẹ nhàng nói: “Có một ngày cháu sẽ hiểu, con người ta cần điều trước nhất là lòng lương thiện, có được điều đó còn khó hơn là có đầu óc thông minh cháu ạ”.
Đó là câu nói khiến tôi choáng váng, bởi tôi học giỏi, ở trường toàn đoạt giải nọ kia và luôn kiêu hãnh và tự tin vào ‘trí khôn’ của mình. Mỗi ngày lớn lên tôi lại hiểu thêm về câu nói của ông. Điều tôi nói hôm đó có thể chẳng sai chút nào, bởi đó là bằng chứng của khoa học trong mỗi điếu thuốc ấy có hàng tá chất độc gây tác hại đối với sức khỏe. Nhưng điều tôi đã không thấu hiểu được cho tới ngày hôm đó chính là tấm lòng đối với mọi người, mình đã không biết rằng đằng sau mỗi điếu thuốc bà hút có thể là biết bao tâm sự, biết bao suy tư về những thăng trầm đã qua, về một nỗi buồn niềm đau nào đó mãi hằn in trong lòng bà chẳng thể nguôi ngoai”.
Tấm lòng lương thiện là một loại trí tuệ - người thông minh nhất chưa hẳn đã là người lương thiện nhất, nhưng người lương thiện chắc chắn là con người vô cùng thông minh.
Kim Chi
- Kim Chi soạn bài lấy chi tiết của báo chí, có trích đoạn viết của tác giả Lý Minh. Ảnh vợ chồng ông chủ Amazon.
- Tựa đề do yeuchua.net đặt.